TEMA مخفف “Tubular Exchangers Manufacturers Association” (به معنای “انجمن تولیدکنندگان مبدل‌های تیوبی/لوله‌ای”) است و مجموعه‌ای از استانداردها را شامل می‌شود که توسط تولیدکنندگان برجسته‌ی مبدل‌های شل اند تیوب توسعه یافته‌است. این استانداردها سبک مبدل حرارتی و تُلرانس ماشین‌کاری و مونتاژ را تعریف می‌کنند. یکی از مزایای انتخاب تولیدکننده‌ای که مبدل‌هایش را مطابق با استاندارد TEMA می‌سازد این است که خریدار مطمئن است محصولی که می‌خرد بر اساس مشخصات و معیارهای مشخصی ساخته، دریافت و نصب می‌شود.
3 طبقه‌بندی اصلی TEMA وجود دارد که به شرح زیر است:
- TEMA C – خدمات عمومی
- TEMA B – خدمات شیمیایی
- TEMA R – خدمات پالایشگاه
TEMA C کمترین محدودیت و بیشترین کاربرد را دارد. TEMA B و TEMA R از نظر مصرف مشابهی دارند و به طور معمول به ویژگی‌هایی مانند اتصالات محدود واشرها، واشرهای اسپیرال پیچیده همراه با ضخامت مینیمم بیشتر در برخی از قسمت‌ها نیاز دارند.
نام‌های استفاده شده در استاندارد TEMA به قسمت‌های مختلف آن مدل مبدل حرارتی اشاره می‌کنند. برای مثال در “TEMA Type BEM” قسمت “B” نشان دهنده‌ی سر جلویی، “E” قسمت اصلی یا وسط و “M” سر عقبی است.
شکل زیر برای تجسم هر بخش مفید است:
طرح‌های موجود در استاندارد TEMA
-
تیوب صاف و صفحه تیوب ثابت
شامل تیپ‌های BEM ، AEM ، NEN و …
این طرح در اکثر موارد ساده‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین طرح است. صفحه تیوب به شل جوش داده می‌شود و سرهای دو طرف مبدل به صفحه تیوب پیچ می‌شوند.
مزایا:
- کم‌هزینه‌تر از طرح‌های بسته‌ی قابل جابه‌جایی
- قابلیت طراحی برای داشتن چندین مسیر گذر برای سیالات
محدودیت‌ها:
- قسمت پوسته فقط با محلول شیمیایی تمیز می‌شود
- عدم قابلیت جذب انبساط حرارتی بین پوسته بیرونی و دسته تیوب
-
صفحه تیوبِ شناورِ از بیرون مهروموم‌شده[1] با دسته تیوب قابل جداسازی
تیپ‌های AEW و BEW
این طرح اجازه می‌دهد تا دسته تیوب برای بازرسی و تمیز کردن از جایش باز و برداشته شود. با طراحی Basco Type OP، می‌توان سر را جدا کرد تا بتوان داخل تیوب‌ها را بازرسی کرد، بدون این‌که فشار روی فرایند سمت شِل را کاهش دهد.
مزایا:
- ورق تیوب شناور اجازه‌ی وجود انبساط حرارتی را می‌دهد
- قسمت شل را می‌توان بازرسی و تمیز کرد
- دسته تیوب را می‌توان بدون شکستن لوله کشی در قسمت شل تعویض یا تعمیر کرد.
- دارای حداکثر سطح تماس سیالات برای یک قطر شِل مشخص شده در یک باندل قابل جابجایی
محدودیت‌ها:
- مسیرهای گذر جانبی تیوب محدود به یک یا دو گذر است
- بسته‌بندی مواد فشار و دمای عملیاتی را محدود می‌کند
کارکردها:
- اینترکولرها و افترکولرها
- کولرهایی که از آب در تیوب‌هایشان استفاده می‌کنند
- کولرهای آبی پوشیده (jacked) و کولرهای روغن
-
سرِ ازبیرون‌بسته‌بندی‌شده[2] با دسته تیوب قابل جداسازی
تیپ‌های BEP و AEP و …
این طراحی این امکان را می‌دهد که به راحتی مسیر جریان جانبی شِل و قسمت داخلی آن را بردارید و بازرسی و تمیزکاری کنید، بدون این‌که کاور سر شناور را بردارید. صفحه‌ی تیوب شناورِ مخصوص از مخلوط شدن مایعات جلوگیری می‌کند. در بیشتر موارد، دسته تیوب‌های صاف قابل جابجایی، طرح‌های گران‌تری از تیوب‌های U شکل هستند.
مزایا:
- صفحه تیوب شناور امکان انبساط حرارتی میان شل و دسته تیوب را می‌دهد.
- دسته تیوب بدون این‌که مشکلی برای لوله کشی شِل بوجود بیاید، قابل تعمیر و تعویض است.
- در طراحی‌های AEP تیوب‌ها بدون این‌که مشکلی برای لوله کشی سمت تیوب پیش بیاید، فابل تعمیر و تعویض هستند.
- کم‌هزینه‌تر از طراحی‌های TEMA BES و BET
- سطح پوشش دهنده‌ی دسته تیوب وسیع است، و این باعث می‌شود که برای توزیع درست سیال نیاز کمتری به طاق‌های ورودی داشته باشد.
کارکردها:
- در جایی که مایعات جریان سمت تیوب سمی یا آتشزا باشند.
- برای سیالات مورد استفاده در جریان سمت تیوب که رسوب زیادی بجا می‌گذارند.
-
سرِ شناورِ دارای حلقه‌ی شکاف داخلی[3] با دسته تیوب قابل جداسازی
تیپ‌های AES ، BES و …
این طراحی‌ها برای کارکردهایی مناسب‌اند که بنا به ضرورت جداسازی دسته تیوب بسیار اتفاق می‌افتد. در مقابل شُک گرمایی از تیپ‌های AEW و BEW بهتر است. این طراحی برای سیالات فرّار و سمی مناسب است.
مزایا:
- طراحی سر شناور امکان انبساط حرارتی را می‌دهد.
- حداکثر سطح تماس برای یک قطر شِل خاص
- قابلیت داشتن چندین مسیر گذر سیال در سمت تیوب
محدودیت‌ها:
- برای جداسازی دسته تیوب، باید کاور شل، حلقه‌ی شکاف و کاور سر شناور را برداشت، که در نتیجه هزینه‌ی نگهداری بیشتری خواهد داشت.
کارکردها:
- در کارهای دارای فرایندهای شیمیایی، برای استفاده از سیالات سمی
- اینترکولرها و افترکولرهایی که از گازهای خاص استفاده می‌کنند.
-
سر شناور کشویی[4] با دسته تیوب قابل جداسازی
تیپ‌های AET ، BET و …
این طراحی‌ها برای کارکردهایی مناسب‌اند که جداسازی دسته تیوب بسیار اتفاق می‌افتد، زیرا سر شناور مستقیماً به صفحه تیوب شناور پیچ شده‌است. این به دسته تیوب اجازه می‌دهد که کاملاً به همراه سر بیرون کشیده شود.
مزایا:
- سر شناور امکان انبساط گرمایی را می‌دهد.
- سمت شل قابل بازرسی و تمیزکاری است.
- داشتن سطحی بزرگ در ورودیِ دهانک کنار شل، که باعث توزیع مناسب سیال در تیوب‌ها می‌شود.
- قابلیت داشتن چندین مسیر گذر سیال در سمت تیوب
- مناسب برای سیالات فرّار و سمی
کارکردها:
- در کارهای دارای فرایندهای شیمیایی، برای استفاده از سیالات سمی
- کارکردهای صنعتی کلی که نیازمند به تمیزکاری زیاد هستند.
- کندانسورهای سیالات هیدروکربنی
-
تیوب U شکل[5] با دسته تیوب قابل جداسازی
تیپ‌های BEU ، AEU و …
این طراحی برای کارکردهای نیازمند حداکثر توانایی انبساط حرارتی مناسب است. هر تیوب می‌تواند به‌طور مستقل انبساط و انقباض پیدا کند. همچنین برای کارکردهای تحت شُک گرمایی زیاد مناسب است. مبدل‌های U-tube از نظر اقتصادی بسیار به صرفه هستند.
مزایا:
- طراحی U-tube نه تنها امکان انبساط گرمایی میان شل و تیوب را می‌دهد، بلکه این امکان را به هر تیوب نیز بطور مستقل می‌دهد.
- سمت شل قابل بازرسی و تمیزکاری است.
- کم‌هزینه‌ترین نوع از انواع دسته تیوب قابل جداسازی
- قابلیت داشتن چندین مسیر گذر سیال در سمت تیوب
- قابلیت تحمل شک گرمایی بالا
- دسته تیوب برای تمیزکاری و بازرسی قابل جداسازی است.
کارکردها:
- در کارهای دارای فرایندهای شیمیایی، برای استفاده از سیالات سمی
- بهینه برای کارکردهای گاز به مایع
شرکت دلفین مبدل رادیاتور با بیش از 25 سال سابقه کار، آماده‌ی مشاوره و خدمت به مشتریان محترم در زمینه‌ی انواع مبدل، از جمله مبدل‌های شل اند تیوب بر حسب استاندارد TEMA می‌باشد. با ما در تماس باشید.
منبع: لینک
پانویس‌ها
[1]: Externally Sealed Floating Tube Sheet
[2]: Outside Packed Head
[3]: Internal Split Ring Floating Head
[4]: Pull Through Floating Head
[5]: U-tube
